Westfries Gasthuis in Hoorn, 2004
Stichting Kunst in de Openbare Ruimte STROOM Den Haag

Hommage aan artsen en verpleegkundigen
De bezoeker die in de hal van het ziekenhuis naar het uitzicht op de tuin toeloopt, komt oog in oog te staan met twee levensgrote bronzen hoefdieren. Vlakbij het raam is een rund bezig uit een poel te klauteren. Daarachter staat een schaap op een heuvel toe te kijken. Het schaap heeft horens van gepolijst aluminium, het rund van gepolijst messing. De glanzende horens contrasteren sterk met het doffe, donker gebeitste brons. De beesten krijgen er een bovennatuurlijke uitstraling door, nog versterkt doordat ze ‘s avonds aangelicht worden. Famke van Wijk noemt dit werk Sending the Spirit of Compassion. “Het schaap op de heuvel ziet er op toe dat de os veilig op de oever aankomt”, schrijft de kunstenares in haar toelichting.

Het schaap is een Rackaschaap, een bijzonder schaap met prachtige schroefvormige uitstaande horens, dat eens veel voorkwam van Mesopotamië tot Hongarije, maar dat nu met uitsterven wordt bedreigd. Er grazen er een paar op een dijk bij Scharwoude, niet ver van Hoorn. De naam van dit schapenras doet haar denken aan een Oudgrieks woord voor minachting en beschimping. Zij ziet er een verwijzing in naar het ‘Lam Gods’, naar Jezus, die om zijn heiIsboodschap werd bespot. Jezus offerde zich op om heil te brengen in geestelijk opzicht. Ziekenzorg vraagt ook opoffering, helpt mensen in lichamelijk opzicht, maar ook uit solidariteit. De boodschap is nogmaals uitgebeeld in het reliëf dat kringelt om de horens van de os als het fries op de zuil van Trajanus. In plaats van triomferende Romeinen en overwonnen volkeren gaat hier een stoet van mensen die elkaar de hand reiken. Christus wordt ook wel Heelmeester genoemd”, zegt Famke van Wijk. “Daarmee wordt het beeld een hommage aan de artsen en verpleegkundigen en tegelijkertijd een herinnering aan hun belofte zich in te zetten voor hun naasten.”

De Haagse kunstenares Famke van Wijk (1969) kreeg haar opleiding aan de AKI Academie voor Beeldende Kunst & Vormgeving in Enschede. Zij deed vervolgopleidingen in Nice, Amsterdam en Delphi. Zij maakt emblematische sculpturen en assemblages in metalen en kunststoffen. Als religieus mens zoekt zij de symboliek om het heilige voorstelbaar te maken. In de materiële werkelijkheid van de sculpturale objecten laat zij steeds haar denkbeelden over het immateriële verschijnen, beïnvloed door psalmdichters, kerkvaders, scholastici, filosofen en esoterische schrijvers.

De opdrachtgever was verrukt van het ontwerp en heeft zich ingespannen om de realisatie mogelijk te maken. In de besloten binnentuin is er een mooie plek voor gevonden. Van een afstand treft de sterke ruimtelijke impact van het beeld en van dichtbij intrigeert het fijne modelé en de rijke detaillering. De kunstcommissie had sowieso al voorkeur voor een opzichzelfstaand en symbolisch kunstwerk en voelde zich sterk aangesproken door de ambachtelijke kwaliteit en de verhalende, allegorische aanpak van Famke van Wijk. De kunstenares op haar beurt heeft de kans gekregen en aangegrepen om heel dicht bij haar eigen ‘vrije’ werk te blijven.

Govert Grosfeld